Uzun bir aradan sonra Primeval Kinship kitabına geri dönüyorum. Westermarck etkisi ve davranışsal homoloji kavramları üzerinden insan ve primat davranışları arasındaki evrimsel benzerlikleri inceliyoruz. Üç akademik makale üzerinden bu kavramları sorguluyorum, evrimsel tutarlılığı değerlendiriyor ve davranışsal örüntülerin genetik kökenli mi yoksa uyarlayıcı mı olduğunu tartışıyorum.

Bu yazı, primat kökenli ensestten kaçınma davranışının evrimsel kökenlerini ele alır. Chapais’in teorisine göre, insanlar yakın akrabalarla cinsel ilişkiden biyolojik olarak kaçınmaya evrimsel süreçte programlanmıştır. Dişilerde bu mekanizma daha eskiye dayanır. Ben babalığın geç keşfi nedeniyle erkeklerde bu eğilimin daha yeni geliştiği görüşüne sahibim. Sosyal yapı, göç ve bağlanma, bu davranışları şekillendiren önemli faktörlerdir.

Primatlarda annelerle kızları arasındaki güçlü bağlar, grup içinde akrabalık temelli sosyal yapılar oluşturur. Annenin statüsü kıza geçer, bu da doğuştan sosyal farklılıklar yaratır. İnsanlarda da sosyal statü yalnızca kültürel değil, biyolojik temellere dayanır. Eşitsizlik evrimsel bir mirastır. Bu yapı, insan toplumlarında kültürel akrabalık sistemleriyle daha da karmaşık hale gelmiştir.

İnsanlardaki akrabalık sistemlerinin, primat atalarımızdan miras kalan anne-soylu (rahim bağlantılı) akrabalık düzenine dayandığı anlatılıyor. Primatlar, uzun süreli sosyal ilişkilerle akrabalarını tanır; özellikle dişiler anneleri ve kız kardeşleriyle güçlü bağlar kurar. Akraba tanımanın içgüdüsel olduğu vurgulanırken, erkeklerin çocuklara sahip çıkmasının doğal olmadığı, sosyal süreçlerle açıklanmaya çalışıldığı eleştiriliyor.

Chapais, insan toplumunun evriminde dışevliliğin (exogamy) ve istikrarlı üreme bağlarının önemini açıklar. Çift bağlanmadan farklı olarak, istikrarlı üreme bağları hem monogami hem de polijini ve poliandri gibi sistemleri kapsar. İnsanlarda babalık, mevcut anne soyuna dayalı akrabalık tanımanın genişlemesiyle ortaya çıkmıştır.