Rollo May Freedom and Destiny: 13 Yazılık Serinin Giriş Yazısı

Bu yazı, Rollo May’in Freedom and Destiny (Özgürlük ve Yaşamın Verili Örüntüsü) kitabı üzerine hazırladığım 13 yazılık bir serinin başlangıç yazısıdır. Bu seri boyunca May’in özgürlük, kader (destiny), kaygı, seçim, sorumluluk, yaratıcı potansiyel ve terapi üzerine geliştirdiği temel düşünceleri bölüm bölüm inceleyeceğim. .

Kitabı okurken elimdeki Okuyan Us Yayınevinin 2024 tarihli 8. baskısından yararlandım. Bu yazılardan yaptığım alıntıları o kitaptaki sayfa sayılarını kullanarak yaptım. Çevirisi genel olarak hoşuma gitse de bir kaç temel konuda çevirmen gibi düşünmediğim için kendi çevirilerimi yaptım. İngilizceden çeviren Ali Babaoğlu ile aynı fikirde olmadığım yerlerde yorumlarımı yaptım.

Bu giriş yazısında özellikle destiny kelimesi ile ilgili notumu aktarmak istiyorum. İlerleyen sayfalarda Despair, Pause kelimelerini çeviri tercihleri hakkında düşüncelerimi yazacağım. Burada destiny ile ilgili yorumum daha çok Rollo May ile ilgili. 

Destiny kelimesinin birebir çevirisi kader, alınyazısı, yazgı gibi kelimelerle karşılanıyor. Ama bu kelimeler okunduğunda kendine has anlam yüklerine sahip. Yani destiny kelimesini kader diye çevirdiğinde Rollo May’in vermek istediği anlamı veremiyorsun. Gerçi Burada Rollo May’in de hatası var. Bu kelimeyi hangi anlamda kullandığını neredeyse 100 sayfa civarında aktarıyor. Ama yine de çevirmen bu kelimenin Türkçede anlam yüküne sahip kader olmadığını görüp başka bir kelime seçmeliydi. 

Ben sosyoloji okumuş olmanın da getirdiği bakış açısı ile destiny kelimesini yaşamın veril örüntüsü olarak çevirdim. Ama eğer illa ki tek kelime ile çevirmek zorunda kalsam belirlenim gibi bir kelimeyi önerirdim. Bu giriş yazısında bu konuyu çok uzatmayacağım zaten kitap boyunca bu konu üstündeki düşüncelerimi defalarca dile getirme fırsatı bulacağım.

Bu yazıda kitabın genel yapısı hakkında bir tanıtım yapıp sonraki yazıda içeriğe geçmeyi planlıyorum.

Kitap dört ana bölümden ve toplam 13 temel alt başlıktan oluşuyor. Her bir alt başlık, özgürlüğün farklı bir boyutunu —hem psikolojik hem felsefi hem de varoluşsal açıdan— ele alıyor. Bu nedenle kitabı en iyi şekilde anlamanın yolu, onu parçalara bölerek, her başlığı kendi bağlamı içinde değerlendirmekten geçiyor.

Bu ilk yazıda kitabın genel iskeletini, ana temalarını ve bu seriyi neden yazmaya değer bulduğumu paylaşacağım. Bir sonraki yazıdan itibaren her alt başlığı tek tek ele alacağız.

Kitabın Genel Yapısı: 4 Ana Bölüm – 13 Alt Başlık

Rollo May kitabı dört ana başlık üzerine kurmuş:

1. Özgürlüğün Krizi

2. Özgürlüğe Giden Yanlış Yollar

3. Özgürlüğün Karakteristikleri

4. Özgürlüğün Meyveleri

Bu dört bölüm de kendi içinde toplam 13 temel alt başlığa sahip

Bu seri, her yazıda bu 13 alt başlıktan birini ele alacak. Üçüncül (51 tane) başlıklar ise yazıların içinde açıklayıcı destek olarak yer alacak.

Ve bu dört ana başlıktan ilki 6 alt başlık; ikincisi 2; üçüncüsü 3 ve dördüncüsü 2 alt başlığa sahip. Toplam 13 alt başlık var. 

Her bir alt başlık da kendi içinde alt başlıklara sahip.

Bir - Özgürlüğün Krizi

1. Özgürlüğün Bugünkü Krizi

1. Özgürlüğün Emsalsizliği

2. Özgürlüğün İkiyüzlülüğü

3. Terapi: İnsanları Özgür Kılmak

2. Tek Adamın Yolculuğu

1. Terk edilme Korkusu

2. Kaderin Kabul Edilmesi

3. Anneyle Yüzleşme

4. Küçük Philip

5. Özgürlüğe Giden yol Olarak Öfke

6. Yeşil Mavi Delikanlı

7. Yalnızlık ve Yeniden doğum

3. Özgürlüğün Dinamikleri

1. Yapma Özgürlüğü yada Varoluşsal Özgürlük

2. Oluş Özgürlüğü yada Esansiyel Özgürlük

3. Yapma Özgürlüğü ile Oluş Özgürlüğü Arasında Çelişki Var mıdır?

4. Özgürlükle Büyümek

4. Özgürlüğün Paradoksları

1. Büyük Engizitör

2. Özgürlük ve İsyan

3. Katılım Olarak Özgürlük

5. İnsanın Kaderi Üzerine

1. Determinizmden Kadere

2. Kader Nedir

3. Kader ve sorumluluk

6. Kader ve Ölüm

1. Fanilik Acısı

2. Büyücülük ve Kaderin Yansıtılması (Projection of Destiny)

3. Destiny ve Şairler

4. Destinynin Faydaları

Toplam alt başlık sayısı 24.

İki - Özgürlüğe Giden Yanlış Yollar

7. Yani Narsisizm

1. Kendiliğin Yitimi Tehditi

2. Ben Ben Olursam Özgür Olacak mıyım?

3. Narkissos Miti ve İntikam

8. Yakınlık Olmadan Seks Özgürlük müdür?

1. Engellerden Özgürlük

2. Duygu Olmadan Duyum

3. Eros’un Yitirilmiş Gücü

Toplam alt başlık sayısı 6.

Üç - Özgürlüğün Karakteristikleri

9. Duraklamanın Önemi

1. Sessizliğin Dili

2. Zaman ve Ara

3. Yaratıcılık ve Simge

4. Boş Zaman ve Duraklama

5. Ruh (Psyche) ve Benlik (Ego)

6. Meditasyon ve Kutsal Boşluk

10 Özgürlüğün Baş Dönmesi

1. Kaygı ve Duraklama

2. Kaygı ve Keşif

3. Kaygılı Kahin

4. Dogmatizm Özgürlük Korkusudur

11. Hastalıkta ve Sağlıkta Özgürlük Ve Destiny

1. Batı Tıbbı ve Büyük Devrimi

2. Batı Tıbbında Akupunktur ve Doğu Etkisinin Yükselişi

3. Hastalık ile Sağlık Arasındaki Denge

Toplam alt başlık sayısı 13.

Dört - Özgürlüğün Meyveleri

12 Yaşamın Yenilenmesi

1. Özgürlük ve İnsani Ruh

2. Gerçek Mistikler (The Authentic Mystics)

3. Şefkat ve Kötülüğün Anlamı (Compassion and the Meaning of Evil)

4. Affetme ve Merhamet

13. Umutsuzluk (Yeis) ve Neşe (Despair and Joy)

1. Umutsuzluğun (Yeisin) Değeri

2. Terapide Yeis (Despair)

3. Yeis ile Neşe Arasındaki İlişki

4. Sevincin Doğası

Toplam alt başlık sayısı 8.

Özet olarak 4 ana başlık 13 alt başlık ve 51 en alt başlıktan oluşan bir iskelete sahip. Bunlar arasında en uzunu “Özgürlüğün Krizi” adlı ilk ana başlık. Burada da Tek Adamın Yolculuğu 7 alt başlıkla en çok alt başlığa sahip..

Neden Böyle Bir Seri Yazıyorum?

Bu kitabı yalnızca teorik bir psikoloji kitabı olarak okumadım; içerdiği fikirler kendi hayatımda, kendi geçmişimde, terapideki süreçlerimde, özgürlükle ve kaygıyla olan ilişkilerimde karşılık bulduğu için bir günlük yazımına araç olarak da kullandım. Çok beğendiğim altını çizdiğim yerleri okurken içimden ne geldiyse onları yorumladım. Okuduğum, öğrendiğim bilgileri nasıl hayatıma yansıtırım diye düşündüm. Bu kitapta yazılanlar daha anlamlı ve doyurucu yaşamak için nasıl kullanılabilir diye düşündüm ve kendimce fikirler ürettim.

Çoğunlukla içerikle ilgili yazdım ama bazı yerlerde rollo May’e itiraz ettim çoğunlukla yazdıklarını saygıyla kabul ettim. Bazı yerleri de  gereksiz uzattığı için atladım. 

Bu kitap esas itibari ile yaşamın verili örüntüsü ve özgürlük kavramlarını kullanarak insanların aslında şartları önceden belirlenmiş bir dünyaya doğduklarını ve değiştirme imkanları olmadıkları bu yaşam içinde anlamlı ve huzurlu bir hayat yaşamaya çalıştıklarını anlatmaya çalışıyor. Ben okurken çok keyif aldım ve okumak isteyenlerle yada okumuş ve benim gibi zevk kişilerle paylaşmak istedim.

Bu seri, Rollo May’in Rollo May Freedom and Destiny adlı eserindeki temel kavramları psikolojik ve felsefi bir çerçevede çözümlemeyi amaçlıyor

İçine doğduğumuz dünyada özgür müyüz?